Clavis Latina

1

Hannibal non solum copias Carthagieniensium sed
etiam elephantos per Alpes in Italiam traduxit. 

II 

2

Carthaginienses Hamilcare duce oras Italiae continenter
infestabant. 

I 

3

M. Porcius Cato senatoribus Romanis persuasit, ut hoc
bellum susciperent. 

III 

4

P. Cornelius Scipio copias Carthaginiensium in Africa
prope Zamam devicit. 

II 

5

Syracusae machinis ab Archimede institutis defensae sunt. 

II 

6

Carthago funditus deleta est. 

III 

7

Romani a Carthaginiensibus pugna Cannensi victi sunt.  

II 

8

Carthaginienses in Hispania Saguntum urbem deleverunt. 

II 

9

Matres Romanae liberos suos his verbis terrere coeperunt:
“Hannibal ante portas!”

II

10

Hoc bello Sicilia prima provincia Romana facta est. 

I 

1

paljon ahtaammalle jyrkänteelle, missä kallioseinämät olivat niin pystysuorat 

2

pitäen käsillään kiinni ympärillä esiintyöntyvistä pensaista ja puunvesoista  

3

jo ennestään jyrkkä luonnonmuodostuma  

4

Hannibal ihmetteli, mikä viivytti etenemistä. Hänelle ilmoitettiin, että jyrkännettä pitkin oli mahdotonta kulkea. 

5

expeditus miles  

6

recenti lapsu terrae 

7

in pedum mille altitudinem 

8

velut ad finem viae  

1

Anno a.Chr.n. duodesexagesimo (C. Iulius Caesar Galliam Transalpinam provinciam accepit). 

2

Plurimas gentes ibi habitantes bello subegit.  

3

Pompeius, qui triumviratu cum eo coniunctus erat, collegae suo obsistere coepit potestatem ei erepturus.  

4

(Caesar) absens consulatum petere (volebat).  

5

(Ei senatus Romanus) respondit id non licere ac praecepit, ut ille exercitum dimitteret et privatus Romam veniret.  

6

Pompeio (suadente hoc responsum datum erat).  

7

(Tum Caesar) militibus convocatis omnia, quae audiverat, exposuit. 

8

(A militibus quaesivit), utrum domum redire an ducem suum adiuvare mallent.  

9

(Si exercitum dimisisset,) insidiis inimicorum succubuisset.  

10

(Legiones flumen traducens exclamavisse traditur:) ”Iacta est alea!”  

1

(Gallia omnis temporibus Caesaris) in tres partes (divisa erat).  

2

Unam earum tum incolebant Belgae, aliam Aquitani, tertiam qui ipsorum lingua Celtae, Latina Galli appellabantur.  

3

Lingua, institutis, legibus (inter se differebant). 

4

(Galli ipsi se) Celtas (appellabant).  

5

(Belgae) ceteris populis Galliae fortiores erant. 

6

Propterea quod 1) a cultu atque humanitate Provinciae longissime aberant, 2) minime ad eos saepe mercatores commeabant, 3) proximi erant Germanis, qui trans Rhenum incolebant, quibuscum continenter bellum gerebant.