Sámeduodjesuorggi dutkosiid vuođuštusat ođasmahttojuvvojit

Duodji lea okta sámi árbevirolaš ealáhusain, mas lea ekonomalaš mearkkašumi lassin maid dehálaš kultuvrralaš mearkkašupmi. Duodjemáhtu mielde sirdása árbediehtu sohkabuolvvas nubbái. Áigáiboađu lassin árbevirolaš ealáhusat leatge eallinvuohki ja iežas kultuvrra ja soga árbevieru áimmahuššan.

Sámeduoji vuođđun leat gávcci jagiáiggi. Ávdnasat skáhppojuvvojit luonddus ja ávnnastuvvojit árbedieđu vehkiin ja sámegielat earenomáš tearpmaiguin. Vaikke duddjonmáhtu leat árbevirolaččat oahppan ruovttus bearrašis ja fulkkiin, lea nuppi dási ámmátskuvlemis ja sámeduoji dutkosiin mearkkašahtti váikkuhus ealáhusa áimmahuššamis. Dat fállet vejolašvuođa oahppat sámeduoji guhkit áiggis ja viidát. Sámeduodjái laktáseaddji ámmát- ja spesiála ámmátdutkosa skuvlema ordne Sámi oahpahusguovddáš, gos oahpahus ordnejuvvo suoma- ja sámegillii.

Sámi oahpahusguovddáš lea sámeduodjái, boazodollui ja sámegielaide spesialiseren nuppi dási skuvla, mii ordne ámmátskuvlema máŋgga suorggis sihke nuoraide ja rávesolbmuide. Skuvla álggahii doaimmas jagis 1978 duodjeskuvlemiin.

Vuođuštusaid ođadeapmi váldá máŋgga láhkai vuhtii sámi kultuvrra dárbbuid

Sámeduoji dutkosat leat ordnejuvvon lagabui guoktelogi jagi, ja daid vuođđoáššit, duodji, kultuvra, giella ja luonddu árvvus atnin leat ainge áigeguovdilat. Áiggi mielde servvodat, sámeduoji dárbbut ja muhtin muddui maiddái geavaheapmi guittotge earáhuvvet. Dutkosa vuođuštusaid ođademiin sihkkarastojuvvo, ahte dat vástidit maid boahtte áiggis bargoeallima ja kultuvrra dárbbuid. Dás ovddos  sámeduodjái lea vejolaš heivehit sierralágan áigeguovdilis ja bistevaš bargomálliid, mat dorjot árbedieđuid ja -dáidduid seailuma. Dasa lassin vuođuštusaid ođadeami maŋŋá  sáhttá buorebut váldit vuhtii sámi kultuvrra ja sámi guovllu ealáhusaid dárbbuid. Dása gullevaš ođasmahttindárbbut čielggaduvvojit ja dahkkojuvvojit dutkosa vuođuštusaide dárbbašlaš rievdadusat.

Boađe mielde ođasmahttinbargui

Oahpahusráđđehus válmmaštallá sámeduodjesuorggi ođđa ámmát- ja spesiála ámmátdutkosii vuođuštusaid ovttasbarggus Sámi oahpahusguovddážiin. Ulbmilin lea, ahte ođđa vuođuštusat bohtet atnui 1.8.2023.

Dutkosa vuođuštusaid ođasmahttin lea rabas proseassa, masa sávvat buresboahtima nu sámeduoji oahpaheaddjiide, duojáriidda go sámi servvodaga lahtuide. Duodji suorgin doallá sisttis buot duddjonvugiid: boazomateriála, muora, báhki, veatti, beassi, tekstiilaávdnasiid ja metálla ávnnasteami. Vuođuštusaid lea ulbmilin válmmaštallat bargobájiin, main sierra duddjonvugiid iešvuođat váldojuvvojit vuhtii.

Lassidieđut